HISTORIA

Kalendarium kościoła i parafii pw. Matki Bożej Pocieszenia w Rybarzowicach

Początki Rybarzowic sięgają prawdopodobnie przełomu XV i XVI wieku. Najstarszy dokument w którym wymieniono Rybarzowice pochodzi 1581 roku i jest to spis skarbowy wymieniający parafie diecezji krakowskiej oraz wsie wchodzące w skład tych parafii. Wynika z niego, że Rybarzowice wchodziły w owym czasie w skład parafii w Radziechowach i stanowiły własność Jana Spytka Komorowskiego, właściciela Żywca. Spis ukazuje wieś nieliczną, ale zorganizowaną, w której kmiecie posiadali w sumie półtorej łanu ziemi uprawnej, a ponadto na terenie gromady zamieszkiwało czterech komorników nie posiadających własnego bydła.

1629 – powstanie parafii w Łodygowicach, do której przyłączone zostają Rybarzowice.

W 1630 r. w Rybarzowicach zamieszkuje 192 dorosłych parafian i 60 dzieci, brak natomiast innowierców.

1629 – najstarsza wzmianka o pielgrzymach z Rybarzowic w Kalwarii Zebrzydowskiej. 24 czerwca w dzień św. Jana Chrzciciela, w obecności tamtejszych oo. bernardynów, wyrzekła się wiary luterańskiej niejaka Anna Fox ze Szczyrku, żona Walentego Lasczaka, córka Bartłomieja Foxa i Anny, luteran z Wilkowic. Świadkami tego wydarzenia byli Szymon Lasczak, Wojciech Migdał i wielu innych z Rybarzowic.

1676 – Tegoż roku dnia 12 lutego, godziny piątej w noc ze środy na czwartek Kazimierz Świerczkowic albo Adamicki, chłopiec z Rybarzowic z Łodwigowskiego Państwa, do szkoły żywieckiej chodząc, ze złości, że go bito, zapalił onę, założywszy ogień w nocy w izbie, a potym wyszedł na dzwonnicę swojej złości się dziwować, gdy będzie gorzała, jako zeznał juridice requistus [pytany pod przysięgą – J.K.]. Za którego ociec Jakub Świerczek nową szkołę kosztem swoim zbudował, broniąc syna, aby nie zginął. […] Ale przecie ten dyscypuł [uczeń – J.K.], ucząc się, do godności kapłańskiej przyszedł. W której tylko niedziel siedm księdzem będąc, gdzieś w Żółkwie, mając tam beneficjum umarł. [Andrzej Komoniecki, Chronografia albo dziejopis żywiecki, Żywiec 1987, str. 230]

II poł. XVII – Jakub Świerczek [prawdopodobnie ojciec Kazimierza] pokrywa koszta malowania łodygowickiej świątyni.

1786 – w wyniku reform kościelnych cesarza Austrii Józefa II nakazano proboszczom założyć oddzielne księgi metrykalne dla każdej miejscowości wchodzącej w skład parafii. Osobne księgi dla Rybarzowic zostały założone odpowiednio:

• księga urodzeń (Liber Natorum) w 1818 r.

• księga zmarłych (Liber Mortuorum) w 1839 r.

• księga zaślubionych (Liber Copulatorum) w 1859 r.

1804 – parafianie z Rybarzowic współfinansują budowę głównego ołtarza w kościele łodygowickim.

1841 – mieszkańcy Rybarzowic zadeklarowali się każdego roku na Wielkanoc składać na rzecz proboszcza w Łodygowicach 5 guldenów.

ok. 1850 – mieszkańcy Rybarzowic ufundowali dzwon do łodygowickiego kościoła, który zakupili w Krakowie z klasztoru pokarmelitańskiego św. Michała.

1877 – 1879 – wybudowanie w Rybarzowicach obszernej (17,7 x 10 m) murowanej kaplicy pw. św. Józefa, w miejscu gdzie prawdopodobnie wcześniej istniała już niewielka przydrożna kapliczka.

1880 – ufundowanie ołtarza głównego do kaplicy, w którym umieszczony zostaje obraz Matki Bożej Pocieszenia (autorstwa Kornela Bohuňa), podarowany przez Klementynę Klobus, właścicielkę dóbr łodygowickich.

1893 – na prośbę proboszcza łodygowickiego i dziekana żywieckiego ks. Jana Miodońskiego biskup krakowski kard. Albin Dunajewski zezwolił, aby dla pożytku i ku uciesze duchowej parafian wsi Rybarzowice mogła być odprawiana Msza św. w kaplicy przez nich wzniesionej i ozdobionej, na portatylu należycie konsekrowanym, trzy razy do roku, mianowicie dwa razy w dni powszednie a raz w Dzień Pański z zachowaniem przepisów i uszanowaniem praw proboszczowskich.

1895 – ufundowanie ołtarza bocznego Matki Bożej Szkaplerznej przez Jakuba Dobiję z synem Michałem (obecnie ołtarz Miłosierdzia Bożego)

1896 – mieszkańcy Gminy Rybarzowice fundują kamienny krzyż z postaciami Matki Boskiej Bolesnej, św. Józefa i św. Jana Chrzciciela (z powodu pęknięcia został na pocz. lat 20. XX wieku zakopany na placu kościelnym, wydobyty podczas rozbudowy kościoła w 2004 r., odrestaurowany w 2009 r.)

1899 – wójt Józef Świerczek zakupuje ołtarz – arcydzieło sztuki snycerskiej – tryptyk Niepokalanego Poczęcia NMP, wykonany przez artystę Kazimierza Wakulskiego i jego uczniów w Krakowie. Ołtarz został zaprezentowany w 1894 roku na Powszechnej Wystawie Krajowej we Lwowie, gdzie zdobył złoty medal. Obecnie jest to ołtarz główny w kościele.

1906 – mężczyźni o imieniu Józef fundują obraz św. Józefa do ołtarza głównego

1 listopada 1909 – otwarcie i poświęcenie cmentarza, rezerwiści (tzw. „urlopnicy”) armii austro – węgierskiej z Rybarzowic fundują na cmentarzu kamienny krzyż

23 października 1910 – poświęcenie kamienia węgielnego pod budowę kościoła. Ludu zgromadziło się blisko 5 tysięcy. Uroczyste nabożeństwo odprawił ks. katecheta z Łodygowic, a kazanie wygłosił ks. dziekan Miodoński. Kaznodzieja przemówił wszystkim zgromadzonym do serca na temat słów św. Ewangelii o wskrzeszeniu córki Jairy, to znaczy: życie i śmierć duszy ludzkiej. Po odśpiewaniu przez lud litanii Loratyńskiej i „Pod Twoją obronę”, wyszła procesya z sztandarami i chorągwiami ku kamieniowi węgielnemu. Podczas poświęcenia tegoż lud śpiewał „Kto się w opiekę” a podczas podpisywania aktu założenia śpiewano „Serdeczna Matko.” Akt wmurowany w kamień węgielny brzmi: „Roku pańskiego 1910, w dniu 23 października, za czasów panowania cesarza Fr. Józefa I, kiedy naczelnikiem rządu królewskiego w Królestwie Galicyi był Dr. Michał Bobrzyński, a marszałkiem krajowym hr. Stanisław Badeni, naczelnikiem gminy Rybarzowice Michał Kubica, dziekanem i proboszczem parafii Łodygowice, do której Rybarzowice należą, ks. Jan Miodoński, posłem do rady państwa, urodzony i zamieszkały w Rybarzowicach p. Ludwik Dobija, poświęcony został w obecności podpisanych kamień węgielny pod kościół w Rybarzowicach”. Ofiara złożona przyniosła kilkaset koron. [Poświęcenie szkoły ludowej i kamienia węgielnego pod kościół w Rybarzowicach, „Wieniec – Pszczółka”, Bielsko 30 X 1910 r.] Rozbudowa kaplicy trwała do 1912 r. i prowadzona była przez firmę Karola Korna z Bielska.

ok. 1914 – zakupienie organów firmy Rieger z Jagerndorfu (instrument pochodzi z 1912 r., opus 1812).

1914 – emigranci zarobkowi ze Stanów Zjednoczonych fundują dzwon „Święty Józef”, zarekwirowany w czasie I wojny światowej przez władze austriackie.
1915 – 1918 – księża Leopold Mikrut i Michał Dobija (krewny posła Ludwika Dobiji), emigranci wojenni z diecezji lwowskiej, pełnią posługę duszpasterską w miejscowym kościele.

14 listopada 1917 – ksiądz Wincenty Kędzior, dotychczasowy wikariusz parafii łodygowickiej, zostaje mianowany rektorem kościoła w Rybarzowicach.
1917 – 1919 – wybudowano plebanię i zabudowania gospodarcze.

1919 – poseł Ludwik Dobija funduje dzwon „Święty Szczepan” jako wotum wdzięczności za odzyskaną niepodległość.

1919 – w Gröden w Tyrolu zakupiono stacje drogi krzyżowej.

1920 – wykonanie ołtarza Pana Jezusa Frasobliwego do bocznej kaplicy (obecnie nieczynnej).

15 czerwca 1922 – wizytacja kanoniczna w parafii łodygowickiej biskupa krakowskiego księcia Adama Stefana Sapiehy i pierwsze odwiedziny kościoła w Rybarzowicach (kolejne w 1931 i 1946 r.).

1922 – 1923 – wybudowanie w kościele ołtarza groty Matki Boskiej z Lourdes.

1925 – zakupiono figurę Najświętszego Serca Pana Jezusa do ołtarza głównego.

1925 – Rada Gminy funduje dzwon „Święty Józef” o wadze 413 kg.

1928 – ze składek wiernych zostaje zakupiony dzwon „Maria” o wadze 630 kg.

Lata 20. i 30. XX w. – współpraca ks. W. Kędziora oraz jego brata ks. Stanisława Kędziora z ks. Michałem Kordelem, wybitnym znawcą liturgii. Kościół w Rybarzowicach staje się jednym z czołowych miejsc ruchu odnowy liturgii.

1933 – zakupiono w Krakowie „wielki” krzyż naturalnych rozmiarów.

20 lutego 1942 – okupant niemiecki rekwiruje dzwony „Święty Józef” i „Maria”.

luty – kwiecień 1945 – w wyniku dwumiesięcznych działań frontowych kościół rybarzowicki zostaje poważnie zniszczony i splądrowany przez żołnierzy sowieckich.

16 lutego 1947 – utworzenie wikariatu Rybarzowice, ks. Wincenty Kędzior zostaje mianowany ekspozytem tutejszego kościoła.

1947 – ufundowanie dzwonu „Józef”.

1948 – elektryfikacja kościoła.

15 – 23 października 1949 – pierwsze Misje Święte prowadzone przez ojców franciszkanów z Krakowa.

1955 – wizytacja kanoniczna biskupa Franciszka Jopa.

1956 – 1957 – renowacja tryptyku Niepokalanego Poczęcia NMP i stacji drogi krzyżowej, której dokonał wybitny konserwator prof. Marian Słonecki (odnowił m. in. po II wojnie światowej ołtarz Wita Stwosza w Bazylice Mariackiej).

22 kwietnia 1961 – umiera ks. Wincenty Kędzior, jego następcą zostaje ks. kan. Stanisław Wincenciak.

14 kwietnia 1966 – metropolita krakowski kard. Karol Wojtyła ustanawia parafię Rybarzowice, natomiast ks. Stanisław Wincenciak zostaje pierwszym proboszczem.
20 – 21 marca 1968 – peregrynacja obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej (w formie symbolicznej świecy).

1970 – zainstalowanie zegara na wieży kościelnej.

1975 – położenie w kościele nowej polichromii przez art. malarza Zbigniewa Bielewicza.

4 – 5 marca 1978 – wizytacja kanoniczna kard. Karola Wojtyły. Te pierwsze odwiedziny kanoniczne

w Rybarzowicach ukazały mi bardzo dodatni obraz parafii. Na pewno opatrznościowe było wyłączenie tej wspólnoty przed laty z par. Łodygowice i utworzenie tutaj odrębnej parafii. Widać to po owocach. W czasie wizytacji też się to uwidoczniło. Gremialny udział parafian w poszczególnych spotkaniach, ogólny nastrój serdecznej życzliwości wskazują na to, że parafia jest dobrze zespolona. Jest w tym z pewnością zasługa poprzednich duszpasterzy, zwłaszcza śp. kan. Kędziora oraz obecnego Ks. Proboszcza. [Fragment sprawozdania kard. Karola Wojtyły z wizytacji kanonicznej]

2 października 1978 – umiera nagle ks. Stanisław Wincenciak, jego następcą zostaje ks. kan. Czesław Adamaszek.

25 marca 1980 – wizyta metropolity krakowskiego kard. Franciszka Macharskiego i udzielenie sakramentu bierzmowania.

1981 – 1988 – zakupienie witraży przedstawiających św. Wojciecha, św. Stanisława, św. Maksymiliana Kolbe, papieża Jana Pawła II, św. królowej Jadwigi oraz bł. Bronisławy.

1983 – 1986 – wyburzenie starej plebanii, budowa nowej oraz sal katechetycznych.

22 grudnia 1985 – uroczyste obchody 75 – lecia kościoła pod przewodnictwem biskupa Kazimierza Górnego, poświęcenie sal katechetycznych.

1987 – 1994 – generalny remont kościoła [wymiana pokrycia dachu, elewacji, przebudowa prezbiterium, wymiana okien, remont organów, położenie nowej polichromii przez firmę Jacka Konarskiego

z Krzeszowic (1994), konserwacja ołtarzy, wyburzenie ołtarza groty groty Matki Boskiej z Lourdes i wybudowanie nowej groty na placu kościelnym].

1992 – zostają ufundowane dzwony „Faustyna” i „Maryja”.

19 marca 1995 – konsekracja kościoła dokonana przez ordynariusza diecezji bielsko – żywieckiej bpa Tadeusza Rakoczego.

22 maja 1995 – wizyta Jana Pawła II w diecezji bielsko – żywieckiej – przejazd Ojca Świętego przez Rybarzowice.

19 – 20 września 1998 – peregrynacja obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej.

5 sierpnia 2000 – z okazji Nowego Tysiąclecia parafianie fundują Dzwon Jubileuszowy o wadze

1200 kg (w roku tym zmodernizowano zawieszenie dzwonów, zainstalowano elektroniczny zegar sterowany falami radiowymi, ułożono granitową posadzkę).

29 października 2000 – poświęcenie kaplicy cmentarnej.

23 lipca 2001 – umiera ks. Czesław Adamaszek, od 26 sierpnia posługę w parafii rozpoczyna ks. kan. Władysław Urbańczyk.

7 października 2004 – rozpoczęcie prac przy rozbudowie kościoła w kierunku północnym, według projektu inż. arch. Michała Kuczmińskiego, usytuowanie wejścia głównego od strony południowej. Odnowienie tryptyku Niepokalanego Poczęcia NMP.

28 czerwca 2008 – biskup Tadeusz Rakoczy dokonuje poświęcenia rozbudowanego kościoła

2009 – wykonanie ołtarza Matki Boskiej Fatimskiej w kaplicy dla dzieci

2010 – wykonanie ogrodu skalnego wokół kościoła

13 – 14 listopada 2010 – wizytacja kanoniczna biskupa Tadeusza Rakoczego i obchody 100 – lecia kościoła parafialnego

2012 – zamontowanie zegara słonecznego na fasadzie świątyni i zakupienie figury Chrystusa Upadającego do ogrodu skalnego

2015 – położnie nowego chodnika wokół kościoła, uporządkowanie placu kościelnego

23 – 24 stycznia 2016 – peregrynacja Znaków Miłosierdzia – obrazu Jezusa Miłosiernego oraz relikwii św. Jana Pawła II i św. s. Faustyny

Kapłani pracujący w Rybarzowicach
Księża emigranci wojenni z archidiecezji lwowskiej
Ks. kan. Leopold Mikrut 1915 – 1916
Ks. Michał Dobija 1915 – 1918

Proboszczowie i administratorzy
Ks. Wincenty Kędzior 1917 – 1961
Ks. kan. Stanisław Wincenciak 1961 – 1978
Ks. kan. Czesław Adamaszek 1978 – 2001
Ks. kan. Władysław Urbańczyk od 2001

Księża wikariusze
Ks. Stanisław Kędzior (1939 – 1948)
Ks. Adam Świerczek (VIII – X 1953)
Ks. Michał Kania (1953 – 1955)
Ks. Włodzimierz Kropczyński (II – VIII 1959)
Ks. Henryk Kiecoń (1959 – 1961)
Ks. Władysław Marekwia SCI (1969 – 1972)
Ks. Kazimierz Lenart (1972 – 1975)
Ks. Zdzisław Hopciaś (1975 – 1978)
Ks. Tadeusz Kozak (1980 – 1982)
Ks. Władysław Rusnak (1982 – 1984)
Ks. Krzysztof Matuszyk (1984 – 1986)
Ks. Stanisław Rams (1986 – 1988)
Ks. Stanisław Palichleb (1988 – 1990)
Ks. Jan Błotko (1990 – 1993)
Ks. Jerzy Gil (1993 – 1997)
Ks. Kazimierz Walusiak (1997 – 2000)
Ks. Władysław Sporek (2000 – 2008)
Ks. Tomasz Mikołajek (2008 – 2016)
Ks. Rafał Jończy (od 2016)

Kapłani i siostry zakonne pochodzące z Rybarzowic

Ks. Kazimierz Świerczek (Świerczkowic) (II połowa XVII w.)
Kleryk Józef Kubala (lata 20 – te XX wieku, zmarł po trzecim roku seminarium)
Ks. kan. Stanisław Krzemień (1907 – 1998), święcenia 1930 r. (kapłan diecezji tarnowskiej, syn Józefa Krzemienia, pierwszego kierownika szkoły w Rybarzowicach i Marii z Kosibów)
Ks. prałat Władysław Bożek (1908 – 1982), święcenia 1936 r.
Ks. Jan Kubica TChr (1913 – 1970), święcenia 1940 r.
Ks. kan. Antoni Byrdy (1931 – 1983), święcenia w 1957 r.
Ks. kan. dr Alojzy Cader (1921 – 1981), święcenia 1959 r.
Ks. Antoni Maślanka CM (1937 – 1991), święcenia 1960 r.
Ks. lic. Zdzisław Gorczewski SDB (ur. 1938), święcenia 1965 r.
O. Gracjan Adam Kubica OFM (ur. 1965), święcenia 1992 r.
Br. Aleksy Piotr Maślonka CFA (ur. 1965), śluby wieczyste 1998 r.
S. Nikodema Julia Kubica OSU (1900 – 1985), śluby wieczyste 1929 r.
S. Akwilina Elżbieta Byrdy FDC (1918 – 1975), śluby wieczyste 1945 r.
S. Malwina Maria Kocur FDC (ur. 1941), śluby wieczyste 1970 r.
S. Magdalena Helena Cembala OSBap (ur. 1941), wstąpienie do zakonu 1970 r.

Oprac. Jarosław Krutak